ไมเกรน โรคปวดศีรษะที่พบบ่อยและวิธีการดูแลรักษา

ไมเกรนเป็นโรคปวดศีรษะเรื้อรังที่พบได้บ่อยในทุกช่วงวัย โดยเฉพาะในผู้หญิงช่วงวัยทำงาน อาการของไมเกรนสามารถส่งผลกระทบต่อการทำงานและคุณภาพชีวิตประจำวันได้อย่างมาก แม้ว่าจะเป็นภาวะที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงต่อชีวิต แต่การจัดการอาการให้เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุข

ไมเกรนคืออะไร

ไมเกรนเป็นโรคที่มีลักษณะเฉพาะคือการปวดศีรษะอย่างรุนแรงและเป็นช่วง ๆ โดยมักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือความไวต่อแสงและเสียง ไมเกรนมักเกิดจากการทำงานผิดปกติของระบบประสาทและการขยายตัวของหลอดเลือดในสมอง อาการเหล่านี้อาจเกิดขึ้นเป็นครั้งคราวหรือเรื้อรังขึ้นอยู่กับปัจจัยกระตุ้น

อาการของไมเกรน

อาการที่พบบ่อย

• ปวดศีรษะข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง
• ปวดแบบตุบ ๆ หรือปวดลึกในหัว
• คลื่นไส้และอาเจียน
• ไวต่อแสง เสียง หรือกลิ่น
• การมองเห็นผิดปกติ เช่น เห็นแสงวูบวาบ (Aura)

ระยะของอาการไมเกรน

• ระยะก่อนเริ่มปวด (Prodrome):

อาการเช่น อ่อนเพลีย หงุดหงิด หรืออยากอาหารเฉพาะชนิดเกิดขึ้น 1-2 วันก่อนปวด

• ระยะเห็นแสง (Aura):

ผู้ป่วยบางรายอาจมีการมองเห็นผิดปกติ เช่น เห็นแสงวูบวาบ หรือมีอาการชาตามร่างกาย

• ระยะปวดศีรษะ (Headache):

อาการปวดศีรษะรุนแรงและต่อเนื่องหลายชั่วโมงถึงหลายวัน

• ระยะหลังปวด (Postdrome):

อาการอ่อนเพลียและซึมเศร้าหลังจากอาการปวดศีรษะหายไป

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

สาเหตุ

• การทำงานผิดปกติของระบบประสาทและสารเคมีในสมอง
• การเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดสมอง
• ปัจจัยทางพันธุกรรม

ปัจจัยกระตุ้น

• ความเครียด
• การพักผ่อนไม่เพียงพอ
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในผู้หญิง
• การรับประทานอาหารบางชนิด เช่น ช็อกโกแลต คาเฟอีน หรืออาหารที่มีสารกันบูด
• การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ

วิธีการวินิจฉัย

แพทย์จะวินิจฉัยโรคไมเกรนโดยการสอบถามประวัติอาการปวดศีรษะและการตรวจร่างกายเบื้องต้น หากอาการไมเกรนมีความซับซ้อนหรือรุนแรง แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) หรือการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อแยกโรคอื่น ๆ ที่อาจมีอาการคล้ายคลึงกัน

การรักษาไมเกรน

การใช้ยา

• ยาบรรเทาอาการ: ใช้บรรเทาอาการปวดศีรษะเมื่อไมเกรนเริ่มต้น เช่น

• Relpax (Eletriptan): ยาในกลุ่ม Triptans ที่ช่วยลดการขยายตัวของหลอดเลือดและบรรเทาอาการปวดศีรษะได้อย่างรวดเร็ว
• ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟนหรือพาราเซตามอล

• ยาป้องกัน: สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการไมเกรนบ่อยครั้ง แพทย์อาจสั่งยาเพื่อป้องกันอาการ เช่น

• ยากลุ่มเบต้า-บล็อกเกอร์
• ยากลุ่มต้านอาการซึมเศร้า
• ยากันชัก

การบำบัดแบบไม่ใช้ยา

• การทำกายภาพบำบัด เช่น การนวดเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
• การฝึกสมาธิหรือโยคะเพื่อลดความเครียด
• การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การปรับเวลานอนและหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น

วิธีป้องกันไมเกรน

• หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่อาจกระตุ้นอาการ
• นอนหลับให้เพียงพอและรักษาเวลานอนให้สม่ำเสมอ
• บริหารจัดการความเครียดด้วยการออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย
• จดบันทึกอาการเพื่อหาสาเหตุและปัจจัยกระตุ้น

 

ไมเกรนเป็นโรคที่สามารถจัดการได้ด้วยการดูแลตัวเองและการรักษาที่เหมาะสม หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการไมเกรนบ่อยครั้ง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม การใช้ยาบรรเทาอาการ เช่น Relpax (Eletriptan) หรือการป้องกันด้วยยากลุ่มเฉพาะสามารถช่วยให้คุณกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง